Przepisy prawne stwarzają wiele przywilejów dla zatrudnionego, a także zawierają dużą ilość elementów ochronnych. Nie oznacza to jednak, że pracodawca nie może zwolnić zatrudnionego. Istnieje kilka sposobów na rozwiązanie stosunku pracy. Może to być wypowiedzenie umowy z zachowaniem okresu wypowiedzeniowego lub zwolnienie dyscyplinarne. Żeto ostatnie mogło zaistnieć, muszą zaistnieć pewne warunki. W tym zakresie najlepszym rozwiązanie jest konsultacja prawna z adwokatem w Rzeszowie, który wyjaśni funkcjonowanie instytucji prawnej na konkretnym przypadku.
Zwolnienie dyscyplinarne
Zwolnienie dyscyplinarne to stan szczególny, który może zaistnieć tylko w określonych warunkach. Jest to rozwiązanie umowy o pracę z powodu winy pracownika. Nawet jeśli jednak taka zaistnieje, pracodawca nie ma obowiązku zwalniania zatrudnionego. Jest to jego osobista i indywidualna decyzja. Zwolnienie dyscyplinarne w przeciwieństwie do wypowiedzenia umowy o pracę może nastąpić z dnia na dzień, bez konieczności odczekiwania okresu wypowiedzeniowego. Muszą jednak nastąpić pewne przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego, które uprawnią pracodawcę do podjęcia tak radykalnych kroków.
Kiedy pracownik może otrzymać zwolnienie dyscyplinarne?
Zwolnienie dyscyplinarne z pracy wymaga zaistnienia przynajmniej jednej z trzech przyczyn, które szczegółowo wskazane są w kodeksie pracy. Jeżeli pracodawca udowodni zaistnienie, którejś z tych przesłanek, będzie uprawniony do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę z zatrudnionym. Pierwszym warunkiem jest ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych przez zatrudnionego. Drugi warunek to sytuacja, kiedy pracownik popełnił przestępstwo, którego następstwa uniemożliwiają kontynuowanie pracy. Musi ono jednak być oczywiste i potwierdzone przez stosowny organ. Trzecią przesłanką jest utracenie wymaganych do pracy uprawnień przez zatrudnionego, jeżeli stan ten wynika z winy pracownika. Dotyczyć to może np. sytuacji utraty prawa jazdy przez zawodowego kierowcę w wyniku prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu.
Jakie są przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego?
Jednodniowa nieobecność pracownika w pracy, pojedyncze spóźnienie do pracy, pomyłka w wypełnianiu dokumentów służbowych przez pracownika nie stanowią jeszcze podstawy do zwolnienia dyscyplinarnego. Przyczyną zwolnienia dyscyplinarnego może być wykonywanie pracy pod wpływem alkoholu, kradzież dokonana przez pracownika, niszczenie mienia należącego do pracodawcy, złamanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przedstawienie pracodawcy sfałszowanych dokumentów podczas rekrutacji do pracy.
Zwolnienie dyscyplinarne – obowiązki pracodawcy
Przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego muszą być udowodnione przez pracodawcę. To na nim spoczywa obowiązek dowiedzenia winy zatrudnionego. Pracodawca ma także ograniczony czas związany z możliwością natychmiastowego zerwania umowy. Termin ten wynosi jedynie miesiąc od momentu udowodnienia zaistnienia przyczyny umożliwiającej zwolnienie dyscyplinarne. Jeżeli próba natychmiastowego rozwiązania umowy nastąpi po tym czasie, a zatrudniony nie będzie zgadzał się na odejście i zechce walczyć o swoje prawa, sąd uzna roszczenia pracownika i zakwalifikuje próbę natychmiastowego zwolnienia jako bezprawną. Sytuacja ta dotyczy przyczyny naruszenia obowiązku pracowniczego oraz utraty uprawnień. Kiedy warunkiem ma być popełnienie przestępstwa, termin miesiąca liczy się od momentu uprawomocnienia się wyroku sądowego.
Jakie są skutki prawne zwolnienia dyscyplinarnego dla pracownika?
W przypadku zwolnienia dyscyplinarnego nie mam zastosowania szczególna ochrona przez zwolnieniem wynikająca z Kodeksu pracy. Przestaje obowiązywać ochrona dotycząca m.in. ciężarnych pracownic lub przebywających na urlopie macierzyńskim, pracowników tuż przed emeryturą. Zwalniany pracownik ponosi dodatkowe konsekwencje – nie przysługują mu dni wolne na poszukiwanie nowej pracy, nie może dostać zasiłku dla bezrobotnych, gdy zarejestruje się w urzędzie pracy.
Czy można zwolnić dyscyplinarnie pracownika na zwolnieniu lekarskim?
Pracodawca może zwolnić w trybie dyscyplinarnym pracownika, który przebywa na zwolnieniu lekarskim, jeśli dopuścił się on ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
Wzór zwolnienia dyscyplinarnego
Kodeks pracy określa co powinno zawierać zwolnienie dyscyplinarne pracownika. Są to:
- data i miejsce wystawienia zwolnienia dyscyplinarnego,
- dane pracodawcy i pracownika,
- adnotacja o rozwiązaniu umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia,
- informacja o przyczynie rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym,
- pouczenie pracownika o przysługującym mu prawie odwołania się w określonym trybie do sądu pracy,
- podpis pracodawcy i pracownika.
Zwolnienie dyscyplinarne, a związki zawodowe
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku prózwolnienia dyscyplinarnego pracownika, nad którym opiekę sprawuje czynny związek zawodowy. W takiej sytuacji, nawet po udowodnieniu zaistnienia warunków umożliwiających natychmiastowe rozwiązanie umowy, pracodawca nie może działać swobodnie. Zgodnie z prawem, musi on zwołać konsultacje z przedstawicielami związków zawodowych. Podczas nich pracodawca zobowiązany jest od wskazania przyczyny swoich zamiarów. Związek ma trzy dni na stwierdzenie ewentualnych nieprawidłowości w postępowaniu pracodawcy. Brak odpowiedzi uprawnia do zwolnienia dyscyplinarnego.
Odwołanie od zwolnienia dyscyplinarnego
Jeżeli zwolnienie dyscyplinarnie jest bezpodstawne pracownik ma prawo odwołać się do sądu pracy. Pozew do sądu pracy musi złożyć w ciągu 21 dni od otrzymania zwolnienia dyscyplinarnego od pracodawcy. W pozwie do sądu pracownik musi wskazać swoje żądania – czy żąda odszkodowania od pracodawcy lub przywrócenia do pracy na stanowisko, które zajmował.